Ανεπιθύμητη τριχοφυΐα – υπερτρίχωση

Ένα πρόβλημα που ανήκει στο παρελθόν

Η αυξημένη τριχοφυΐα διαιρείται:

στην υπερτρίχωση που αφορά και στα δυο φύλα και στον δασυτριχισμό που αφορά μόνο στις γυναίκες.
Υπερτρίχωση ονομάζεται η αυξημένη ανάπτυξη τελικών τριχών (ώριμες – σκληρές τρίχες) σε περιοχές του σώματος που δεν επηρεάζονται από τα ανδρογόνα.

Η πιο διαδεδομένη και αποτελεσματική μέθοδος για την απαλλαγή από την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα που εφαρμόζεται σήμερα από δερματολόγους σε όλο τον κόσμο είναι η μέθοδος αποτρίχωσης με ειδικές συσκευές Laser (αναλύεται διεξοδικά πιο κάτω).

Η υπερτρίχωση χωρίζεται στη γενικευμένη που οφείλεται σε διάφορα σύνδρομα, στην επίκτητη που σχετίζεται συνήθως με σοβαρά νοσήματα όπως η εσωτερική κακοήθεια π.χ. γαστρεντερικού, πνευμόνων ή μαστού, στην εξαρτώμενη από φάρμακα και στην οφειλόμενη σε διάφορα άλλα νοσήματα.

Φάρμακα που προκαλούν υπερτρίχωση:

• Διφαινυλυδαντοίνη κυρίως στο πρόσωπο και στο θώρακα
• Διαζοξίδη στο 50 % των ασθενών που λαμβάνουν το φάρμακο
• Μινοξιδίλη
• Κυκλοσπορίνη στο 80 % των ασθενών που λαμβάνουν το φάρμακο
• Βενοξαπροφαίνη κυρίως πρόσωπο και άκρα
• Στρεπτομυκίνη
• Συστηματικά κορτικοστεροειδή κυρίως μέτωπο, κροτάφους, ζυγωματικά
• Τοπικά κορτικοστεροειδή στα σημεία εφαρμογής
• Τοπικά ανδρογόνα
• Πενικιλλαμίνη μακραίνει και τραχύνει τις τρίχες κυρίως στον κορμό
• Ψωραλένια στις περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο

Νοσήματα που σχετίζονται με υπερτρίχωση:

• Πορφυρίες κυρίως η ερυθροποιητική και η cutanea tarda
• Επιδερμόλυση Bullosa
• Τρισωμία 18
• Δερματομυοσίτιδα
• Υποσιτισμός
• Νευρογενής ανορεξία

Δασυτριχισμός ονομάζεται η ανάπτυξη τελικών – ώριμων τριχών σε περιοχές του σώματος (για τις γυναίκες) που επηρεάζονται από τη δράση των ανδρογόνων, όπως το άνω χείλος, οι παρειές, το πηγούνι, η μέση γραμμή του στήθους, οι θηλές των μαστών, η περιοχή πάνω και κάτω από τον ομφαλό, η ράχη, οι γλουτοί και οι έσω επιφάνεια των μηρών.
Οφείλεται σε ενδοκρινικές διαταραχές, σε νοσήματα των ωοθηκών (πολυκυστικές ωοθήκες), σε φάρμακα ενώ τέλος υπάρχει και ο ιδιοπαθής δασυτριχισμός (κατάσταση στην οποία δεν ανευρίσκεται προφανές αίτιο).

Στις περισσότερες γυναίκες με ήπια – μέτρια υπερτρίχωση, συνήθως δεν ανευρίσκεται αίτιο και η κατάσταση χαρακτηρίζεται ιδιοπαθής. Πρόκειται για ένα συχνό πρόβλημα για το οποίο η σύγχρονη δερματολογία έχει τη λύση.

Στο ιατρείο του Κου Γεώργιου Ντούφα εφαρμόζεται αποτρίχωση με εξελιγμένες συσκευές Laser προσφέροντας μόνιμη λύση στην ανεπιθύμητη τριχοφυΐα που μπορεί να σας απασχολεί.

Διαταραχές των ενδοκρινών αδένων που προκαλούν δασυτριχισμό:

• Η νόσος  και το σύνδρομο Cushing
• Η έκτοπη παραγωγή ACTH
• Καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι των ενδοκρινών αδένων που παράγουν ανδρογόνα
• Η συγγενής υπερπλασία των ενδοκρινών αδένων

Νοσήματα των ωοθηκών που προκαλούν δασυτριχισμό:

• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (συνίσταται σε ακμή, αλωπεκία μελανίζουσα ακάνθωση, παχυσαρκία και διαταραχές της περιόδου)
• Όγκοι των ωοθηκών (καλοήθεις και κακοήθεις)
• Αυξημένα επίπεδα της LH και του λόγου LH/FSH
• Αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων

Φάρμακα που προκαλούν δασυτριχισμό:

• Ανδρογόνα
• Αναβολικά στεροειδή

Αξιολόγηση ασθενών με αυξημένη τριχοφυΐα

Παρότι συνήθως οι περισσότεροι ασθενείς που προσέρχονται για Laser αποτρίχωσης ανήκουν στην κατηγόρια των ατόμων με ήπια υπερτρίχωση ή ιδιοπαθή δασυτριχισμό, φρόνιμο είναι να ελέγχεται πλήρως το ιστορικό τους για κάποιο πιθανό υποκείμενο νόσημα (ιδίως αν αναφέρουν ξαφνική έναρξη και ταχεία εξέλιξη της τριχοφυΐας, αμηνόρροια ή άλλες σοβαρές διαταραχές εμμήνου ρύσεως).
Επίσης, αν υπάρχει κλινική εικόνα συνδρόμου Cushing, αρρενοποιητικού συνδρόμου, ακμή, ανδρογεννητικού τύπου αλωπεκία, αυξημένη μυϊκή μάζα, σωστό είναι να διενεργείται περαιτέρω εργαστηριακός έλεγχος μετρώντας ελεύθερη και ολική τεστοστερόνη, δευδροεπιανδροστερόνη (DHEA) και θειική δευδροεπιανδροστερονη (S-DHEA), προλακτίνη, LH και FSH και αναλόγως των αποτελεσμάτων να παραπέμπεται ο ασθενής για ενδοκρινολογική εκτίμηση.

Τρόποι αντιμετώπισης της ανεπιθύμητης τριχοφυΐας

Συνήθως πρόκειται για τοπική θεραπεία με Laser αποτρίχωσης, ενώ μόνο στις βαρύτερες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί συνδυαστικά αγωγή με αντιανδρογόνα, σπιρονολακτόνη, φιναστερίδη ή αντισυλληπτικά (τα οποία εμποδίζουν τη σύνθεση ανδρογόνων) .
Η τοπική θεραπεία της ανεπιθύμητης τριχοφυΐας μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, λιγότερο ή περισσότερο αποτελεσματικούς:

• Εκρίζωση με τσιμπιδάκι, μόνο όμως σε μικρές περιοχές.
• Ξύρισμα, με το μειονέκτημα της ταχείας επανεμφάνισης.
• Κερί, το οποίο πλεονεκτεί έναντι του ξυρίσματος ως προς τη διάρκεια, αλλά δημιουργεί ερεθισμούς στο δέρμα (συχνά προκαλεί θυλακίτιδα).
• Λεύκανση των τριχών με υπεροξείδιο του υδρογόνου (αποτελεί μια λύση camouflage).
• Κερατολυτικές ουσίες, όπως στρόντιο ή σουλφιδικό βάριο 20%, επίσης με το μειονέκτημα της ταχείας επανεμφάνισης.
• Ηλεκτρόλυση, κατά την οποία με λεπτή βελόνη φτάνουμε στο θύλακα της τρίχας καταστρέφοντάς τον με ηλεκτρικό ρεύμα. Αξιόπιστη μέθοδος με μακροχρόνιο αποτέλεσμα, αλλά χρονοβόρα και επώδυνη.
• Laser, η υπερέχουσα και δημοφιλέστερη θεραπεία.

Αναλυτικά για την αποτρίχωση με Laser

Οι ιατρικές συσκευές Laser που χρησιμοποιούνται σήμερα για την αποτρίχωση είναι διαφόρων τύπων (Alexandrite laser, Nd:Yag laser κ.α.). Επιλέγουμε τη συσκευή που θα χρησιμοποιήσουμε ανάλογα με το φωτότυπο δέρματος, τον τύπο και το χρώμα της τρίχας.

Κατά τη θεραπεία Laser, φωτο – θερμική ενέργεια (ενός συγκεκριμένου μήκους κύματος) μεταφέρεται επιλεκτικά στο θύλακα της τρίχας με σκοπό να προκαλέσει τη θερμική καταστροφή του.

Πιο απλά, φανταστείτε το θύλακα της τρίχας ως το στόχο που πρέπει να καταστρέψουμε για να πάψει η τρίχα να αναγεννάται αλλά δεν μπορούμε να τον δούμε αφού βρίσκεται βαθιά στο δέρμα. Η τρίχα μας δίνει τη λύση: τη χρησιμοποιούμε σαν «καλώδιο» και έτσι η ενέργεια του Laser ακολουθώντας την πορεία της τρίχας, κατευθύνεται στο θύλακα.

Η εν λόγω μέθοδος χρησιμοποιείται ευρέως τα τελευταία χρόνια με πολύ καλά αποτελέσματα, λόγω του ότι είναι εύκολα εφαρμόσιμη, καλώς ανεκτή και με μακροχρόνια αποτελέσματα.

Η θεραπεία αποτρίχωσης με Laser (μονοχρωματικό μήκος κύματος) εφαρμόζεται μόνο στα ιατρεία, από ειδικά εκπαιδευμένους ιατρούς (δερματολόγους ή πλαστικούς χειρουργούς).

Πρέπει να σημειωθεί πως υπάρχουν συσκευές αποτρίχωσης που δεν ανήκουν στην κατηγορία των Laser και ονομάζονται παλμικά φώτα ή IPL (πολυχρωματικό μήκος κύματος) τα οποία επιτρέπεται να χειρίζονται μη ιατροί.

Οι περισσότερες από αυτές τις συσκευές, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, μειονεκτούν έναντι των Laser γιατί εφαρμόζονται κατά δερματικές περιοχές (σημείο επαφής της ψυκτικής πλάκας) κι όχι τρίχα – τρίχα όπως ένα Laser, εκλύοντας πολυχρωματικό φως κι όχι μονοχρωματική ακτίνα. Τα IPL δεν δρουν επιλεκτικά επάνω στην τρίχα κι έτσι ένα μέρος της ενέργειας που εκλύεται απορροφάται από το δέρμα. Ως εκ τούτου η πλειοψηφία των IPL έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα, υψηλότερο ποσοστό τοπικού ερεθισμού ενώ συνήθως απαιτούνται περισσότερες συνεδρίες για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

Είναι χρήσιμο λοιπόν να γνωρίζετε τις βασικές διαφορές των δύο μεθόδων για να επιλέξετε με ασφάλεια και σιγουριά την καλύτερη για εσάς.

Η δράση της ακτίνας Laser στην τρίχα

Η θερμική ενέργεια του Laser μεταφέρεται από το στέλεχος της τρίχας

(το «έξω τμήμα» της τρίχας που βλέπουμε στην επιφάνεια του δέρματός μας) στο τριχοθυλάκιο (τμήμα της τρίχας που είναι μέσα στο δέρμα και δίνει γένεση στην τρίχα, δηλαδή στο «βολβό» της τρίχας).

Έτσι, το «έξω τμήμα» της τρίχας χρησιμοποιείται ως μέσο για να μεταφερθεί η θερμική ενέργεια του Laser ακριβώς εκεί που θέλουμε δηλαδή στο «βολβό» της.

Αυτό οδηγεί σε καταστροφή του τριχοθυλακίου και την απόπτωση της τρίχας μετά από μερικές μέρες. Η νέα τρίχα που θα δημιουργηθεί μετά από 1 μήνα περίπου (πιο λεπτή και μαλακή λόγω της δράσης του Laser) θα οδηγηθεί πάλι σε απόπτωση με την επόμενη συνεδρία Laser.

Τέλος μετά από μερικές συνεδρίες (συνήθως απαιτούνται 6) οι τρίχες θα έχουν εξαφανιστεί (ποσοστό μεγαλύτερο του 85%), ενώ κάποιες που μπορεί να παραμείνουν θα ατροφήσουν και θα αποτελέσουν χνοώδες – ανοιχτόχρωμο, μη ενοχλητικό τρίχωμα.

Θερμική καταστροφή τριχών κατά τη θεραπεία Laser (μόνιμο αποτέλεσμα)

Αποτρίχωση με Laser: μόνιμο αποτέλεσμα μετά από 6 συνεδρίες

Ειδικότερα για τις συσκευές Laser που χρησιμοποιούνται στο δερματολογικό ιατρείο του Κου Γεώργιου Ντούφα, γίνεται αναφορά στην ενότητα: Θεραπείες Laser.