Κρυοχειρουργική – ηλεκτροχειρουργική
Επεμβατικές μέθοδοι χωρίς αίμα και ράμματα
Κρυοχειρουργική
Κρυοχειρουργική ονομάζεται η εφαρμογή ακραίου ψύχους με σκοπό την καταστροφή καλοήθων ή κακοήθων δερματικών βλαβών.
Σήμερα εφαρμόζεται κατά κόρον η κρυοχειρουργική με υγρό άζωτο (κρυοπηξία) καλοήθων και κακοήθων όγκων (μυρμηκίες, θηλώματα, επιθηλιώματα) καθώς και σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων (κονδυλώματα, μολυσματική τέρμινθος).
Τα τελευταία χρόνια η κρυοχειρουργική κερδίζει συνεχώς έδαφος, ως θεραπευτική επιλογή υψηλής αποτελεσματικότητας, σε ολοένα και περισσότερες νοσολογικές οντότητες.
Η πρώτη γραπτή αναφορά για την θεραπευτική εφαρμογή του ψύχους συναντάται στην Αρχαία Αίγυπτο, περίπου το 2500 π.χ. ενώ στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης χρησιμοποίησε το ψύχος για να ελέγξει την αιμορραγία και να μειώσει την φλεγμονή και τον πόνο στις παθήσεις κυρίως των μαλακών μορίων και αρθρώσεων.
Το υγρό άζωτο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1950 και έκτοτε είναι το κύριο κρυογόνο που χρησιμοποιείται από δερματολόγους σε όλο τον κόσμο.
Πως εφαρμόζεται η κρυοθεραπεία ;
Με έναν απλό ψεκασμό πάνω από την προς θεραπεία περιοχή, μπορούμε να καταστρέψουμε ελεγχόμενα όποιο δερματικό μόρφωμα ή όγκο μας απασχολεί. Το υγρό άζωτο διατηρεί σταθερή θερμοκρασία -196ο C.
Η άμεση επίδραση των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών επιφέρει τον κυτταρικό θάνατο της δερματικής βλάβης, ο οποίος οφείλεται στην κρυσταλλοποίηση του ενδοκυττάριου και του εξωκυττάριου υγρού εξ αιτίας του πάγου.
Η θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί με διαφορετικούς τρόπους. Ο απλούστερος και παλαιότερος, είναι η μέθοδος του βαμβακοφόρου στυλεού (μπατονέτα εμβαπτισμένη σε υγρό άζωτο) απευθείας πάνω στη δερματική βλάβη. Άλλος τρόπος είναι αυτός του άμεσου ψεκασμού και τέλος, ο τρόπος της χρήσης κρυωδίου (μια μεταλλική μύλη που ενώ ψύχεται εφαρμόζεται πιεστικά πάνω στη δερματική βλάβη).
Συνήθως απαιτούνται 1 – 2 κύκλοι ψύξης προκειμένου να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, ιδίως στις κακοήθειες.
Ο χρόνος αποθεραπείας εξαρτάται από τους χρόνους ψύξης – απόψυξης που έχουμε εφαρμόσει και το είδος της βλάβης. Συνήθως απαιτούνται 1 – 4 εβδομάδες για την πλήρη αποκατάσταση της περιοχής.
Αποτελέσματα και παρενέργειες της κρυοχειρουργικής
Η αντίδραση του ψυχθέντος ιστού είναι προβλέψιμη. Εμφανίζεται ερύθημα, οίδημα και ήπια εκροή ορώδους υγρού από την τραυματισμένη επιφάνεια. Έπεται το στάδιο της ανάπτυξης ξηράς εφελκίδας (κρούστα) και τελικά το τραύμα επουλώνεται μετά από μερικές εβδομάδες. Συνήθως δεν αφήνει ουλή ή αυτή είναι πολύ περιορισμένη. Επειδή η κρυοχειρουργική είναι γενικά καλώς ανεκτή από την πλειονότητα των ασθενών δεν απαιτείται τοπική αναισθησία κατά την εφαρμογή της.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που παρουσιάζονται στις κρυοχειρουργικές επεμβάσεις είναι λίγες και οι περισσότερες υποχωρούν αυτόματα σε λίγες ημέρες. Οι κυριότερες είναι ο έντονος πόνος και το οίδημα που εμφανίζονται άμεσα μετά την εφαρμογή του υγρού αζώτου, όπως και το ενδεχόμενο επιμόλυνσης αν δεν φροντίσουμε επιμελώς την πληγή.
Μετά την επούλωση μπορεί να καταλειφθεί μελάγχρωση ή υποχρωμία, αλωπεκία και σπανιότερα ατροφική ουλή.
Ηλεκτροχειρουργική (διαθερμοπηξία)
Η διαθερμοπηξία χρησιμοποιείται για την αφαίρεση ή καταστροφή καλοήθων και κακοήθων βλαβών του δέρματος.
Η θεραπεία γίνεται με τοπική αναισθησία (συνήθως αναισθητική κρέμα) και χρησιμοποιώντας την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ειδικό μηχάνημα (διαθερμία) αφαιρούμε τη βλάβη με ήπιο ανώδυνο καυτηριασμό, χωρίς τοποθέτηση ραμμάτων.
Με τη διαθερμοπηξία μπορούμε να θεραπεύσουμε αποτελεσματικά πολλές δερματικές παθήσεις όπως μυρμηκίες, θηλώματα, επιθηλιώματα (κακοήθη μορφώματα), κονδυλώματα, μολυσματική τέρμινθο κ.α.